 |
| Airbnb in Utrecht, afbeelding OSCity |
Meer dan tien miljoen mensen hebben wereldwijd inmiddels
gebruik gemaakt van Airbnb, het webplatform waarop particulieren hun woning
tijdelijk kunnen verhuren. Het systeem is in hoge mate zelfregulerend. Huurders
en verhuurders staan met elkaar in contact, wie meer belooft dan hij waarmaakt
mag rekenen op een slechte recensie. Samen met de particuliere taxi-service
Uber wordt Airbnb beschouwd als de voorloper van een nieuwe deel-economie. Over
de vraag hoe groot de trend precies zal worden en hoe blij we ermee moeten
zijn, wordt nog flink gediscussieerd. Duidelijk is in elk geval dat Airbnb het
stedelijk ruimtegebruik verandert. Waar hotels voor verblijfstoerisme meestal
zijn geconcentreerd in het stadscentrum, of een deel daarvan, liggen
Airbnb-adressen meer verspreid over de stad.
Non-profit webplatform OSCity bracht alle
Airbnb's in Nederland in kaart. De
interactieve site toont de aangeboden woningen (rood), afgezet tegen
reguliere hotelaccommodaties (blauw). Amsterdam is de onbetwiste koploper; de
hoofdstad heeft met ruim zesduizend adressen de helft van alle Nederlandse
Airbnb's. Die liggen niet alleen in de binnenstad. Inzoomen op de kaart laat
zien dat de dichtheid even hoog is, in sommige wijken zelfs hoger, in
omliggende wijken Pas buiten de ringweg
A10 neemt het aantal adressen flink af. Het Airbnb-effect versterkt de trend
van gentrification, waarbij een steeds groter deel van de stad een
kosmopolitisch karakter krijgt. Ook in andere steden is het patroon zichtbaar.
Zo doen in Utrecht woonwijken als Wittevrouwen, de Vogelenbuurt en Lombok goed
mee met de historische binnenstad. In Vinex-wijk Leidsche Rijn zijn de
aangeboden woningen daarentegen op een hand te tellen, net als in groeikernen
als Nieuwegein en Houten. Voor de gegevens is gebruikt gemaakt van de Airbnb website
(augustus 2014).
Met het succes is er ook kritiek. Airbnb zou valse
concurrentie zijn voor echte hotels en de vastgoedprijzen in toch al populaire
buurten nog verder opdrijven. Overheden staan voor de opdracht de trend in de
bestaande regelgeving te passen. In Amsterdam is vakantieverhuur voor maximaal
twee maanden per jaar toegestaan en voor sociale huurwoningen helemaal
verboden. Handhaving van die regels is echter lastig en kostbaar. Volgens een
schatting van de gemeente zou de stad bij een verscherpte controle ruim
drieduizend woningen kunnen 'vrijmaken' voor normale bewoning.
Het in San Francisco opgerichte Airbnb liet onderzoek doen
waaruit blijkt dat de website juist een zegen is voor steden. Niet alleen
zouden Airbnb-gasten langer blijven en spenderen ze meer dan traditionele
hotelgasten, de winst slaat ook neer op niet-traditionele plekken. Inwoners en
buurten die eerder niet profiteerden van toerisme, doen dat nu wel. Zo zou meer dan
de helft van alle uitgaven van Airbnb-gasten in San Francisco en Sydney worden gedaan in de
direct omliggende wijk, die meestal buiten het traditionele hotelgebied ligt.
Het zijn natuurlijk resultaten uit een niet-onafhankelijke bron. Maar de
kaart van OScity steunt de claim dat Airbnb de geografie van het
verblijfstoerisme verruimt. Het geluid van rolkoffers klinkt dankzij het
zelf-hotelieren op plaatsen waar het eerder nooit klonk.
Verschenen in Geografie, uitgave van het KNAG, maart 2015
Geen opmerkingen:
Een reactie posten